Bệnh đau nhức xương khớp ở người trẻ

Trong khi nhiều người vẫn nghĩ rằng đau nhức xương khớp là “chuyện dành cho người lớn tuổi”, thực tế hiện nay cho thấy người trẻ cũng đang ngày càng phải đối mặt với tình trạng này. Nhận thức đúng và xử lý đúng cách là điều rất cần thiết – bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu một cách dễ hiểu, rõ ràng về vấn đề này.

1. Vì sao người trẻ lại bị đau nhức xương khớp?

1.1 Lối sống ít vận động

Nhiều bạn trẻ làm công việc văn phòng, hoặc gắn bó lâu với máy tính, điện thoại. Việc ngồi nhiều, ít đứng lên đi lại khiến gân cơ, dây chằng không được “làm việc”, khớp ít được vận động linh hoạt. Điều này làm tăng nguy cơ cảm thấy khó chịu, đau nhức ở các khớp.

1.2 Vận động quá mức hoặc sai cách

Ngược lại với việc “ít vận động”, có những bạn trẻ lại hoạt động mạnh—tập gym, chơi thể thao, mang vác nặng—nhưng nếu quá mức hoặc dùng tư thế sai, khớp dễ bị tổn thương, gây ra hiện tượng đau.

1.3 Thừa cân – béo phì

Khi trọng lượng cơ thể vượt quá mức, các khớp như gối, hông, cột sống phải chịu áp lực lớn hơn. Ở người trẻ, nếu ăn uống thiếu điều độ, ít vận động thì rất dễ rơi vào tình trạng này và “ép” khớp hoạt động nhiều hơn khiến mỏi nhức xuất hiện sớm.

1.4 Sai tư thế – ngồi/đứng không đúng

Tư thế học tập, làm việc, đặc biệt là ngồi gù lưng, ngồi bắt chéo chân dài giờ… đều là những “thủ phạm thầm lặng”. Một tư thế sai kéo dài sẽ làm khớp bị lệch, cơ bên này căng, cơ bên kia yếu… dẫn tới đau khớp.

1.5 Nguyên nhân bệnh lý hoặc cấu trúc

Không chỉ do thói quen, người trẻ cũng có thể bị đau nhức xương khớp vì:

• Dị tật khớp bẩm sinh, sụn khớp yếu, hoặc tổn thương từ trước.

• Các bệnh như Viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis), Thoái hóa khớp, Bệnh gout – mặc dù thường gặp hơn ở tuổi trung niên nhưng người trẻ vẫn có thể mắc.

2. Dấu hiệu nhận biết

Các dấu hiệu thường gặp khi người trẻ bị đau nhức xương khớp bao gồm:

• Cảm giác đau nhức hoặc âm ỉ ở một hoặc nhiều khớp (gối, cổ tay, vai, lưng).

• Đau tăng lên khi vận động hoặc ngồi/đứng lâu, đôi khi sau khi có hoạt động mạnh.

• Khớp có thể bị cứng, đặc biệt là khi vừa ngủ dậy hoặc nghỉ ngơi lâu.

• Sưng, đỏ hoặc ấm hơn ở vùng khớp gặp tổn thương (nếu có viêm).

• Khó khăn khi cử động khớp linh hoạt như trước, hoặc có cảm giác “khớp bị kẹt”.

• Một số khác có thể kèm theo mệt mỏi, ăn uống giảm, nếu nguyên nhân là bệnh lý.

Nếu bạn trẻ và gặp các triệu chứng này kéo dài hơn 1 tuần, hoặc tình trạng nặng lên, nên đi khám chuyên khoa để được xác định rõ nguyên nhân.

3. Tại sao không nên chủ quan?

• Đau nhức xương khớp kéo dài dù ở tuổi trẻ có thể là dấu hiệu của bệnh lý cơ xương khớp mà nếu bỏ qua có thể dẫn tới biến chứng như suy giảm chức năng khớp, cứng khớp hoặc biến dạng khớp.

• Vì tuổi trẻ người ta thường nghĩ mình “khỏe”, ít mặn mà đi khám, nên dễ để bệnh tiến triển âm thầm. Khi bệnh đã “ăn sâu”, điều trị sẽ khó khăn hơn.

• Hệ xương khớp nếu bị tổn thương từ sớm có thể ảnh hưởng tới chất lượng sống, khả năng lao động, vận động và tạo nên gánh nặng khi lớn tuổi.

4. Giải pháp xử lý & phòng ngừa hiệu quả

4.1 Vận động – tập luyện đúng cách

• Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên: đi bộ, đạp xe, bơi lội, tập giãn cơ.

• Trước khi tập mạnh, khởi động kỹ để khớp ấm lên.

• Tập luyện với cường độ phù hợp, không gắng sức quá mức, tránh tư thế sai.

• Khi làm việc lâu giờ (ví dụ ngồi máy tính), hãy đứng dậy, đi lại nhẹ nhàng mỗi 30–45 phút để giảm tải cho khớp và cột sống.

4.2 Chú ý tư thế – môi trường làm việc

• Ngồi thẳng lưng, không gù, không bắt chân chéo lâu.

• Đặt màn hình máy tính ở tầm ngang mắt, bàn phím và chuột ở vị trí thoải mái.

• Nếu đứng lâu hoặc mang vác vật nặng, nên dùng đai hỗ trợ, giữ tư thế đúng và nghỉ ngơi khi mỏi.

4.3 Dinh dưỡng đầy đủ cho hệ xương khớp

• Bổ sung thực phẩm giàu canxi (sữa, sữa chua, cá nhỏ ăn được xương), vitamin D (ánh sáng mặt trời, nấm), omega-3 (cá hồi, hạt chia) và vitamin C, kẽm hỗ trợ sụn khớp.
  

• Giữ cân nặng hợp lý để không “ép” khớp gối, hông, cột sống phải chịu tải quá lớn.

4.4 Khi bị đau: xử lý đúng lúc

• Nghỉ ngơi hợp lý, tránh hoạt động mạnh đột ngột nếu khớp đang đau.

• Chườm ấm hoặc lạnh tùy triệu chứng (nóng đỏ sưng có thể chườm lạnh; cơ cứng hoặc mỏi có thể chườm ấm).

• Nếu đau kéo dài hoặc kèm theo sưng đỏ, sốt, không cử động được – cần đi khám bác sĩ chuyên khoa khớp để xác định nguyên nhân.

• Tuân thủ điều trị nếu có chỉ định bệnh lý (ví dụ viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, gout…): dùng thuốc, vật lý trị liệu, thay đổi lối sống theo bác sĩ hướng dẫn.

4.5 Kiểm tra định kỳ

Người trẻ nên có thói quen kiểm tra sức khỏe xương khớp mỗi lần ~6 tháng – 1 năm, đặc biệt nếu đã từng chấn thương khớp hoặc có tiền sử gia đình bị bệnh xương khớp.

5. Kết luận

Đau nhức xương khớp không chỉ là chuyện của người lớn tuổi – ngay cả người trẻ cũng có thể gặp, và nếu không chăm sóc sớm sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy lâu dài. Việc thay đổi lối sống từ hôm nay – vận động hợp lý, tư thế làm việc đúng, dinh dưỡng lành mạnh – sẽ giúp bạn bảo vệ hệ xương khớp và duy trì sức khỏe tốt về lâu dài.